İslam İktisadında Karz-ı Hasen Müessesesinin Gelişimi, İşlevleri ve Bir Model Önerisi

İslam İktisadında Karz-ı Hasen Müessesesinin Gelişimi, İşlevleri ve Bir Model Önerisi

Mehmet Zahid Cavga, Yüksek Lisans Tezi, 2021, s.49-50-51

2.1.9. MÜSİAD Karz-ı Hasen Sandığı 

Ülkemizde İslam iktisadı alanında çalışmaların artması, faizsiz finansman kaynaklarına olan ilgiyi de arttırmıştır. Bu doğrultuda, Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) tarafından üyeleri arasında yardımlaşma ve dayanışma kültürü oluşturmak amacıyla 2016 yılında Karz-ı Hasen Sandığı hayata geçirilmiştir.166 Üyelerinin borç ihtiyaçlarının helal yollarla giderilmesi ve kazançlarına haram bulaşmaması için kurulan Karz-ı Hasen Sandığı aracılığıyla, vefat eden üyelerin eş ve çocuklarının sıkıntıya düşmemesi için gerekli yardımlar da yapılmaktadır.167
MÜSİAD’ın asil ve gençlik kurulu üyelerinin üye olabildikleri sandığa ilk girişte geri ödemesiz 550-TL ve yıllık olarak 700-TL aidat alınmaktadır. Sandığın amaçlarını gerçekleştirmek üzere karz-ı hasen fonu, bireysel karz-ı hasen fonu, sosyal yardım fonu ve zekât fonu olarak dört adet fon kurulmuştur. Karz-ı hasen fonunda, geri ödemesiz olarak girişte alınan tutar ile yıllık ödenen aidatların %70’i toplanmakta ve sandık üyelerine karz olarak kullandırılmaktadır. Bu fondan bir yılını doldurmuş, karz ihtiyacı olan sandık üyeleri belirli bir geri ödeme planına göre yararlanmaktadır. Bireysel karz-ı hasen fonu, sandık üyesi olan veya olmayan kişilerin sandığa verdikleri karzlardan oluşmaktadır. Sandığa borç veren kişiye belirlenen süre sonunda fon tarafından geri ödeme yapılmaktadır. Bu fondan yararlanan üye ise, sandık yönetimi ya da sandığa karz veren kişinin belirlediği sürede borcunu fona geri ödemek zorundadır. Bu şekilde sandık, MÜSİAD üyeleri arasındaki karz alışverişine aracılık etmektedir. Sosyal yardım fonunda ise, geri ödemesiz alınan giriş ve yıllık aidat tutarlarının %25’i toplanarak bu fondan sandık üyesinin ölümü halinde eş ve çocukları karşılıksız olarak yararlandırılmaktadır. Zekât fonu ise sandık üyesi olan veya olmayan kişilerin verdikleri bağışlardan oluşmakta ve zekât alma şartlarını taşıyan kişilere karşılıksız olarak fondan yardım yapılmaktadır.168 
MÜSİAD Karz-ı Hasen Sandığı üyelerinden toplanan üyelik aidatlarının ve yıllık aidatların %5’lik kısmı ise sandığın genel giderleri için kullanılmakta, genel giderlerden arta kalan miktar ise yine fonlarda değerlendirilmektedir. Karz-ı hasen fonlarından kullanılan tutarların geri ödemesi 6 ay sonunda tek seferde talep edilmekte ya da 6. aydan başlamak üzere en fazla 4 taksit halinde geri ödeme planı oluşturulmaktadır. Karz-ı hasen fonu kullananların geri ödeme güçlüğü çekmesi halinde geri ödeme süresi en fazla 12 aya çıkarılabilmektedir. Karz-ı hasen kullananlardan herhangi bir komisyon ya da enflasyon farkı talep edilmemektedir.169 
Sandığın web sitesinde 20/10/2020 tarihi itibariyle yayınlanan rakamlara göre 680 üye sayısına ulaşılmış, 47 üyeye toplam 3.097.700-TL karz-ı hasen fonu kullandırılmış, 3 üye bireysel karz-ı hasen fonundan 200.000-TL tutarında karz kullanmış, 8 üyenin toplamda 139.233-TL’lik ihtiyacı sosyal yardım fonundan karşılanmış, zekât alma şartlarını taşıyan 57 kişinin ise zekât fonunda biriken 382.745-TL’den yararlanması sağlanmıştır.170 Ahilik müessesesindeki orta sandığına benzer bir işleyişe sahip olan MÜSİAD Karz-ı Hasen Sandığı’nın tüm meslek örgütlerine örneklik teşkil edecek bir yapısının olduğunu düşünmekteyiz.

Metnin Tamamını Görmek ve indirmek için
Tıklayınız